Want ondanks de opvallende schoonheid op't eerste zicht zijn we genoodzaakt de eerder gemaakte eufemismen wat te nuanceren. Niets is enkel zwart of wit. Buiten de kolonisatie heeft Rwanda ook een bijzonder tragische recente geschiedenis waar je niet naast kan kijken.
In 1994 vond een bloedige genocide plaats waarbij de ene groep Hutus in 100 dagen meer dan een miljoen mensen van de ethnische minderheid Tutsis doodde. Er gaan ook stemmen op dat de ondergrondse rebellen van de Tutsis - onder leiding van Paul Kagame - tegelijkertijd ook een genocide beging tegenover de Hutus als tegenreactie. Luid klinken deze stemmen echter niet: ten eerste omdat daarover onvoldoende bewijs bestaat, ten tweede omdat het uitspreken van dit vermoeden een strafbaar feit is. Paul Kagame is Rwanda’s huidige president.
Thematische filmtip: Hotel Rwanda.
Uiteraard moeten we opnieuw vaststellen dat ook onze landen allerminst vrij van zonden zijn. De eerst Duitse en daarna Belgische koloniale heerschappen spaarden kosten noch moeite om het ethnische bewustzijn van beide clans te versterken. Dat dit vandaag de dag ook nog een populair politiek instrument is bewijst de Vlaamse canon. Door de ethnische afkomst te laten vermelden in de identiteitskaarten en de politieke bevoordeling van de vermeende intellectuele superioriteit van de Tutsis, plantten de koloniale machten meerdere zaadjes waaruit later gemakkelijk vooroordelen, haat en geweld geoogst konden worden.
Zoals het een slechte mop betaamt deden naast de Belgen en Duitsers ook de Fransen er nog een schepje bovenop. Ze trainden & bevoorraadden het leger van de Hutus. De UN had de laatste instantie kunnen zijn om het ergste te verhinderen, trok jedoch het grootste deel van haar troepen terug naar aanleiding van de moord op 10 Belgische UN-soldaten aan de vooravond van de genocide. Nee, zin om zelf te oogsten hadden ze toch niet.
Noot: dat van die landen is op zich irrelevant. ‘t Is maar om aan te tonen hoe mensen zonder enige vorm van voorkennis beslissingen nemen die ver van hun bed drastische gevolgen kunnen hebben. Sla een dagblad open en je zal ergens wel een voorbeeld vinden.
Met internationale hulp is Rwanda er tenminste aan de oppervlakte (zie mijn vorig bericht) verrassend snel in geslaagd dit gruwelijk tijdperk te verwerken en een vernieuwd, vreedzaam samenleven van Hutus en Tutsis mogelijk te maken. Volgens VRT NWS kampt elke vierde Rwandees echter met een trauma. De toekomst zal uitwijzen in welke hoedanigheid daar nog addertjes vanonder het gras zullen komen of niet.
Een week nadat we het land verlieten kwam er alvast eentje boven. Er werden tien mensen gedood door voormalige Hutu strijdkrachten die zich al jaren schuilhielden in DR Congo. Dat was de eerste krachtmeting sinds achttien jaar. Ik las er niets over op de VRT.
Doordat de genocide van 1994 quasi in het ganse land plaatsvond, stoten we in bijna elke plaats op een memorial die de slachtoffers herdenkt. We bezoeken er meerdere: het Kigali Genocide Memorial en een monument ter ere van de 10 gesneuvelde blauwhelmen. Een voormalige school in Murambi laat ons echter het meest huiveren. Aan dit strategisch (lees: afgelegen) punt werden mensen onder het motto “safe haven” verzameld om later in groep te worden afgeslacht, Honderden lijken werden na het einde van de genocide uit de massagraven gehaald en liggen ter nagedachtenis geconcerveerd in tientallen klassen. Duizenden liggen onder de grond. Lang houden we het er niet uit.
 |
| Hier werden de 10 Belgische blauwhelmen urenlang belagerd. Hoewel de UN op de hoogte was stuurde commandant Dallaire géén hulp. Een voorbode van hoe de UN zich tijdens de genocide ook zou gedragen. |
Het devies luidt overal: “never again”.
Rwanda is er alvast in geslaagd om via het toerisme hun economie sterk te stimuleren. Hoewel hun pijlen daarbij duidelijk (en eigenlijk bijna uitsluitend) op het rijke cliënteel gericht zijn. Alle toeristische activiteiten en trips zijn in ons opzicht onevenredig duur.
 |
| "Visit Rwanda", het merk dat je ook op de truitjes van Arsenal terugvindt. Kostprijs voor die reclame: dertig miljoen Britse Pond. Voor reclame. Hoe het zit met onderwijs, ziekteverzekering of minimumloon mag je zelf raden. Inderdaad. Nihil jong. |
De grootste trekpleister zijn de laatst overgebleven wilde berggorilla’s ter wereld. Enkel en alleen de toelating om 60 minuten in de buurt van een groep gorilla’s door te brengen kost 1500 US Dollar per persoon. Duizendvijfhonderd Amerikaanse Dollar. Nee bedankt.
We laten het aan ons voorbij gaan en troosten ons met de gedachte dat die beesten het ook niet tof kunnen vinden om dagelijks door grote horde kijklustigen met gigantische fototoestellen omringd te zijn. Aan de andere kant zijn de dollars van net die toeristen wellicht de enige reden waarom deze soort tot vandaag overleefde. De toerist betaalt meer dan de opdrachtgever van de stroper. Reden genoeg voor de staat om het leven van laatstgenoemde moeilijk te maken. Voor wie alsnog berggorilla’s wil zien en $$$ ontmoedigend vindt: in Oeganda of DR Congo kan je ze voor $$ bezoeken.
Thematische filmtip: Gorilla’s in the mist.
Lievelingsstekje in Rwanda? Lake Kivu. Voornamelijk het kleine dorp Karongi (Kibuye). Spectaculaire campspot met zicht op meer. Dagtrip-wandelingen, plonzen, of gewoon de tent uitstappen en met open mond naar ons eigen postkaartenmotief gapen. Meer moet dat niet zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten